Korsanlığa Karşı Müşterek Avarya

Captain Phillips,bir Kaptanin gemisini kurtarmak icin verdigi mucadeleyi anlatan,Korsanlik uzerine cekilmis en iyi filmlerden biri bence.Tarihte 1856 yılında Kırım harbi sonunda yapılan Paris Kongresi’nde,Korsanlık ilk kez suç olarak kabul

edilmiştir.Sigortacıların karşılaşılan bu “tehlike/peril” durumunu yeni bir ürünle karşılamayı tercih ettikleri;yüzeysel bir yorum ile Sigortacıların riski Tekne Sigorta Poliçelerinin,Institute Time Clauses şartlarından, “Korsanlık” “Piracy” Kloz’u kapsamında değerlendirmeleri ve geminin,yükün ve personelin selameti için, kanun dışı kimseler tarafından silah zoruyla talep olunan para,bedel ve objelerin de bu kloz kapsamında değerlendirilerek,sigorta kuvertürü altında tazmin edilmesi beklenirken,meselenin şimdiden bazı ihtilafların ve davaların konusunu teşkil ettiği görülmektedir.İngiliz Sigorta hukukuna göre (English Marine Insurance Law), Piracy (korsanlık) riskinin SAVAŞ sigortası koşulları kapsamında kabul edilmesinin çeşitli argümanlara yol açtığı ve riskin,farklı navlun mukaveleleri (Voyage, Time Charters) ifa edilirken, ayrıca “WAR Risks” şartı yönünden dikkatle değerlendirilmesinin gerektiği bellidir. Riskli bölgeye yolculuk yapan ve bu muhtemel tehlikeden korunmaya çalışan Donatanlar, Kiracılar ve İşletmeciler, sigorta şirketlerinden “K&R”, “KIDNAP and RANSOM Policy” adı altında kuvertür almak zorunda kaldılar. Büyük gemiler için 3 ila 5 milyon Dolara kadar yükselen fidye taleplerini sigortacılar karşılıyor. Sigorta Şirketleri daha da ileri giderek korsanlarla, (saldırganlarla müzakere ve fidye teslimi) faaliyetlerini de organize eden şahıslarla çalışıyorlar.İngiliz Mahkemesi bu konuda bazı kararlar verdi.Donatanların ödemek zorunda bırakıldıkları fidye bedelinin Müşterek Avarya kapsamında değerlendirilmesi gerektiği yönünde hüküm tesis etti.Deniz sergüzeştine birlikte atılan gemi ve yükü tehdit eden ortak bir tehlike halinde, geminin ve yükün kurtarılması için yapılacak faaliyet ve masrafların,kurtarılan gemi ve yük arasında kıymetleri oranında paylaştırılması, müşterek avarya halinin temel prensibidir. 2008 yılının başından beri SOMALİ sahilinde,ADEN körfezinde 70’den fazla saldırı meydana gelmiştir.

Av.Alev Elif Beller